Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
cúram
cúramach
cúrán
curata
curca
curfá
curra
cúrsa
cúrsáil
cúrsaíocht
cúrsóir
cuspa
cuspóir
cuspóireach
custaiméir
custam
custard
cuta
cuthach
cúthail
dá
daba
dabhach
cúrsa fir4 an bealach nó an treo ina ngluaiseann rud, turas timpeall (cúrsa na gréine; tá a chúrsa rite); raon, réimse (cúrsa scoile, cúrsa staidéir); rud, ní (cúrsaí an tsaoil, cúrsaí airgid); cúis, cás (ní cúrsaí magaidh é); ócáid, uair (bhí mé ann cúrsa)
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
rud a líonann spás agus is féidir a láimhseáil nó a fheiceáil, etc.; stuif nó substaint fhisiciúil; an stuif a ndéantar rud as, ar nós olann, cailc, cré, etc.; an rud atá i gceist nó faoi thrácht (ábhar na cainte); cúis (ábhar gáire); cúrsa (tá sé ag imeacht ar a ábhar féin); suim áirithe (ábhar airgid); sileadh i gcneá, angadh; duine a bhfuil tréith nó aidhm ar leith aige (ábhar dea-dhuine, ábhar sagairt); pas, beagán (tá sé ábhar daor)
cúrsaí airgid
beartú ruda san aer; comharthú nó fógairt do dhuine go mbainfear sásamh as má leanann sé dá chúrsaí; tiomáint beithíoch le bata
diúltú déileáil le duine (go mór mór i gcúrsaí gnó)
bóthar nó slí; cúrsa le leanúint (bealach aeir, ar bhealach do leasa); áit le dul tríd (bealach isteach); treo (tar an bealach seo); fad slí (i rith an bhealaigh); dóigh, modh (tá a bhealach féin leis)
dul nó cur ar bord loinge; cur fút i dteach ar lóistín; cúrsa fiarlán á thógáil ag bád seoil in aghaidh na gaoithe, tornáil
oifigeach loinge a fhéachann i ndiaidh cúrsaí bád, rigeála etc.
an pháirt is ísle de rud (ó bhun go barr); stumpa (bun coinnle); deireadh (bun cúrsa); foinse (bun scéil); aird (bun na gaoithe); lorg (bun ruda a chur); caipiteal nó suim le a bheith ag cur leis (bun agus biseach airgid)
bealach uisce gearrtha sa talamh mar chúrsa taistil do bháid nó mar áis uiscithe don talamh ar gach taobh de
a bhaineann le cúrsaí saoránach (cogadh cathartha)
aingeal d'ord áirithe; aingeal i gcruth linbh (i gcúrsaí ealaíne)
fuath bunaithe ar chúrsaí cine
duine i bhfeighil cúrsaí airgid i gclub nó i gcumann
fráma lataí nó tuigí; fráma adhmaid ar chúrsa ráis le léim ag reathaithe; paiste dearnála ar stoca; fráma agus spící miotail ann chun talamh treafa a bhriseadh agus a réiteach agus síolta a chlúdach, bráca fuirste
duine a theipeann i gcúrsaí gnó cheal airgid
cúrsaí cogaidh; trodaireacht
cur le chéile innealra etc. i gcúrsaí tionscail (líne chóimeála)
meascán de shuimint, gairbhéal etc. a úsáidtear i gcúrsaí tógála
as ord; (le bád) imithe dá cúrsa; (le praghsanna) thar fóir, as miosúr
aontas stát nó náisiún a ritheann a ngnóthaí baile féin ach a ghníomhaíonn le chéile i gcúrsaí náisiúnta nó idirnáisiúnta (Stáit Aontaithe Mheiriceá, mar shampla); comhcheangal
malairt, contrárthacht; ciotrúntacht; cúrsaí nach bhfuil fabhrach
turas, cúrsa (thugamar cuairt na cathrach); turas gearr ar áit nó ar dhuine
cumann, comhlacht; cuideachta i gcúrsaí tráchtála
tosach do chúrsaí cúige thar chúrsaí tíre
an chuid laistiar de radharc nó de phictiúr, de scéal nó de chúrsa ar bith
comhaireamh, áireamh (cuntas a dhéanamh ar rudaí); an méid ceart (tá an cuntas ansin agat); cúrsaí airgid (cuntas bainc); reicneáil (lá an chuntais; duine a thabhairt chun cuntais); tuairisc, cur síos (tá cuntas sa leabhar seo air; cuntas duine a chur)
cúrsa staidéir, go háirithe i scoil nó in ollscoil
bail nó cúrsaí an té atá daor nó faoi smacht nó ina sclábhaí
staidéar ar chúrsaí sóisialta
a bhaineann le daoine nó le cúrsaí an duine (agus ní le hainmhithe); cineálta, trócaireach, nádúrtha
scoil a bhaineann le cúrsaí nó cultúr na gnáthmhuintire
gníomh nó sraith de ghníomhartha foirmiúla de réir nóis nó dlí, go háirithe i gcúrsaí creidimh; searmanas
cúrsaí Dé; nádúr diaga; eolaíocht dhiaga
fithis, an cúrsa a ghabhann árthach spáis thart ar an domhan, ar an ngealach etc.
brón; ísliú meanman toisc gan cúrsaí a bheith ag rith de réir do dhóchais
staid nó cúrsa díreach; macántacht, fírinne
substaint ar bith a úsáidtear i gcúrsaí leighis; substaint a mhaolaíonn pian nó a chuireann isteach ar na céadfaí, cógas
turas fiontair nó fionnachtana; cúrsa nó teagmhas gan choinne, tarlú iontach; scéal eachtrúil, rabhcán beag, scéal gaisce nó iontais
bainistíocht cúrsaí airgid; staidéar ar tháirgeacht agus ar dhíol earraí agus ar reáchtáil an gheilleagair
a bhaineann le cúrsaí eaglaise; de réir creidimh
foghlaeir; eolaí i gcúrsaí éan
cloch chrua ghráinneach a úsáidtear go mór i gcúrsaí tógála
raon, scóip, cúrsa (éirim scéil, éirim a chuid cainte); claonadh (leanadh sé dá éirim); tuiscint, clisteacht, meabhair (éirim an cheoil, éirim aigne)
cúrsaí moráltachta agus dea-iompair
nós na haimsire, go háirithe i gcúrsaí éadaigh, gruaige etc., a gcruth agus a ndéanamh; béas
scéal atá cumtha; leabhair faoi dhaoine agus chúrsaí nach bhfuil fíor dáiríre, cumadóireacht
eolaíocht fhisiciúil, brainse den eolaíocht a dhéileálann le cúrsaí fuinnimh ar nós teas, solas, fuaim, maighnéadachas agus leictreachas
a bhaineann le cúrsaí ábhartha agus ní le cúrsaí intinne (ionsaí fisiciúil); a bhaineann leis an gcorp agus ní leis an aigne (aclaíocht fhisiciúil)
cosán, slí, raon; cúrsa, timpeall; diathair
gabhlóg, uirlis a bhfuil lámh agus beanna uirthi, a úsáidtear chun bia a phiocadh suas; uirlis cosúil léi, ach í níos mó, a úsáidtear i gcúrsaí talmhaíochta, píce